بررسی دو روش ریزازدیادی مرسوم و فتواتوتروفیک در گونه Eucalyptus maculata

گونه Eucalyptus maculata جزو درختان سریع‌الرشد سازگار به شرایط آب و هوایی ایران است و در جنگل‌کاری، مصارف صنعتی و دارویی اهمیت دارد. در این مطالعه، تکثیر گونة مذکور به روش‎های درون‌شیشه‌ای فتواتوتروفیک و درون‌شیشه‌ای مرسوم انجام و کارایی این دو روش مقایسه شد. به این منظور، جوانه‌‌های انتهایی گیاهک‌های جوان به‌عنوان ریزنمونه انتخاب گردیدند. تعدادی از این ریزنمونه‌ها برای ریزازدیادی درون‌شیشه‌ای مرسوم انتخاب و به محیط کشت پایه MS نصف غلظت نیترات با تیمارهای هورمونی مختلف در شرایط استریل منتقل شدند. تعدادی نیز برای روش درون‌شیشه‌ای فتواتوتروف به ظروف (G7) Magenta حاوی 70 میلی‌لیتر محیط کشت MS نیم‌قدرت فاقد قند و آگار با ورمیکولایت انتقال یافتند و میزان تبادل گازی ظروف (G7) Magenta با فضای بیرون و درون با تعداد فیلترهای متفاوت بررسی شد. پس از یک ماه، در ریزازدیادی مرسوم، در مرحله شاخه‌زایی برای تعداد شاخه، تیمار هورمونی 5/0 میلی‌گرم بر لیتر2ip ، 3/0 میلی‌گرم بر لیترBAP ، 01/0 میلی‌گرم بر لیتر IBA (با میانگین52/2 عدد شاخه) و برای طول شاخه تیمار 2/0 میلی‌گرم بر لیتر Kinetin، 1/0 میلی‌گرم بر لیتر BAP، 01/0 میلی‌گرم بر لیتر  IBA(با میانگین cm07/2) مناسب بود. بهترین تیمار ریشه‌زایی نیز تیمار 1 میلی‌گرم بر لیتر IBA (با میانگین62/1 عدد) بود. در شرایط فتواتوتروفیک، نتایج حاصل از بررسی شاخص‌های رشد نشان داد که بین تیمارهای فیلتری اختلاف معنی‌داری نبود، ولی تیمار 4 فیلتر در وضعیت بهتری بود. البته روش فتواتوتروفیک نسبت به ریزازدیادی مرسوم مناسب‌تر بود. در نهایت نهال‌های حاصل به گلخانه و بعد از طی مراحل سازگاری با موفقیت به خاک منتقل شدند.